Od mitu do legendy, czyli opowieści Cyklu Feniańskiego - scenariusz lekcji języka polskiego

Temat: Od mitu do legendy, czyli opowieści Cyklu Feniańskiego

Cel główny: uczeń zapoznaje się z istotą legendy

Cele operacyjne:
– uczeń potrafi czytać tekst ze zrozumieniem; – zna nazwę Giant's Causeway/Grobla Olbrzyma/ i potrafi odszukać ją na mapie;
– określa miejsca, czas akcji, bohaterów w utworze prozatorskim;
– wyodrębnia elementy realistyczne i fantastyczne w utworze;
– rozróżnia zdanie od równoważnika;
– układa plan wydarzeń zgodnie z chronologią.

Metody pracy:
– metody eksponujące /mapa Irlandii; strony internetowe/
– metody aktywne, praca z tekstem literackim.

Formy pracy:
– indywidualna - jednolita,
– grupowa – zróżnicowana.

Środki dydaktyczne:
– mapa Irlandii,
– tablica interaktywna,
– tablety,
– pisemne zadania dla każdego ucznia z podziałem na grupy,
– schemat /słoneczko/ do wyrazu legenda.
Czas trwania zajęć: 45 minut.

PRZEBIEG LEKCJI
I. Rozmowa wstępna dotycząca Irlandii – usytuowanie geograficzne, wskazanie na mapie, skojarzenia uczniów.

II. Podanie tematu lekcji i określenie jej celów.

III. Realizacja tematu:
1. Praca w grupach – wyszukanie w internecie informacji na zadany temat.
Grupa 1: Mitologia irlandzka https://pl.wikipedia.org/wiki/Mitologia_irlandzka#Cykl_Fenia%C5%84ski Grupa 2: Cykl Feniański
https://pl.wikipedia.org/wiki/Mitologia_irlandzka#Cykl_Fenia%C5%84ski
Grupa 3: Fionn mac Cumhail
https://pl.wikipedia.org/wiki/Fionn_mac_Cumhail
2. Przedstawienie uzyskanych wiadomości na forum klasy.
3. Prezentacja przez nauczyciela slajdów ukazujących Groble Olbrzyma:
http://ireland.sierakowski.eu/giants_causeway/1/show.php
oraz podanie informacji geologicznych na temat tej formacji skalnej (załącznik 1).
4. Wyświetlenie na tablicy interaktywnej i przeczytanie legendy o powstaniu Grobli Olbrzyma (załącznik 2).
5. Rozmowa na temat elementów świata przedstawionego:
– bohaterowie,
– miejsce wydarzeń,
– czas wydarzeń.
6. Zapisanie przez uczniów planu ramowego wydarzeń w formie równoważników zdań. Odczytanie wybranych prac.
7. Utworzenie mapy myśli dotyczącej terminu „legenda”
8. Wspólne określenie, które cechy legendy widoczne są w omawianym tekście.

IV. Praca domowa
Napisz legendę związaną z okolicą, w której mieszkasz.

Załącznik 1

Grobla Olbrzyma (także: Droga Olbrzymów, ang. Giant's Causeway, irl. Clochán na bhFómharach) – oryginalna formacja skalna na wybrzeżu Irlandii Północnej (hrabstwo Antrim) składająca się z ciasno ułożonych kolumn bazaltowych. Formacja ta składa się z około 37 tysięcy ciasno ułożonych kolumn bazaltowych, które uformowały się podczas erupcji wulkanicznej 50-60 mln lat temu. Powstanie takich kolumn związane jest ze spękaniami ciosowymi, powstałymi w trakcie stygnięcia lawy. Większość kolumn ma podstawę sześciokątną, choć niektóre mają mniej lub więcej boków. Najwyższe z kolumn mają około 12 metrów wysokości. Średnia szerokość bazaltów wynosi około 46 cm, wysokość zaś 1 do 2 metrów. W najszerszym miejscu grobla osiąga szerokość 180 metrów a w morze wchodzi na odległość 150 metrów.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Grobla_Olbrzyma

Załącznik 2

LEGENDY ŚWIATA: IRLANDIA - GROBLA OLBRZYMA 

Dawno temu króla Irlandii rezydującego na wzgórzu Tara ochraniała Fianna, czyli grupa najlepszych wojowników. Jej przywódcą był olbrzym Finn Mac Cool. 

Finn był dobrym przywódcą, lecz pewnego dnia zapragnął większej władzy. Postanowił pokonać swego szkockiego rywala Benandonnera. Wybudował więc groblę z bazaltu, aby suchą stopą przejść do Szkocji. Jednak gdy dotarł na miejsce, przeraził się na widok szkockiego olbrzyma, który był dużo większej postury niż Finn. W panice uciekł z powrotem do Irlandii. A ponieważ bał się, że rywal podąży za nim, przy pomocy swej żony przebrał się za dziecko.

 I rzeczywiście Benandonner przybył do Irlandii w poszukiwaniu Finna. Jednak gdy zobaczył "dziecko", ogarnął go strach. - "Skoro tak duże jest dziecko, jak wielki musi być dorosły olbrzym?" - myślał, czym prędzej wracając do Szkocji. Zatrzymał się jeszcze i porąbał bazaltową groblę, aby Finn nie mógł już ruszyć za nim w pogoń.

Grobla przetrwała do dziś, a na pamiątkę tamtych wydarzeń nazwano ją Groblą Olbrzyma. Często też można spotkać się z określeniem Droga Olbrzymów.

Autor: Wiesława Wójcik

Koordynator placówki: Kamil Bałys