Wprowadzenie w Szkole Podstawowej nr 2 innowacji pedagogicznej z języka angielskiego
„Z DWÓJKĄ W ŚWIAT czyli kultura krajów anglojęzycznych na lekcjach języka
angielskiego” podyktowane było chęcią stworzenia uczniom szkoły możliwości nauki języka angielskiego ze
szczególnym naciskiem na jego najistotniejszy aspekt- komunikację werbalną,
oraz treść- kontekst kulturowy.
Na podstawie wieloletnich obserwacji
i wprowadzaniu szkole różnych
projektów i przedsięwzięć językowych zauważono, iż
uczniowie zgłaszają zapotrzebowani i
chęci do nauki języka w szerszym wymiarze ze szczególnym naciskiem na możliwość
bezpośredniej komunikacji w języku
angielskim np. z rówieśnikami z innych krajów europejskich. Zauważalna była
także chęć i zapotrzebowanie wśród uczniów na swobodne i sprawne posługiwanie się językiem
angielskim w obecnej pop kulturze. Wiedza na temat krajów posługujących się
językiem angielskim jest kluczowa do zrozumienia samego języka, jego systemu,
znaczenia. Poprzez rozwijanie umiejętności językowych, szczególnie umiejętności
rozumienia i komunikowania się, poznanie kultury krajów anglojęzycznych i
dokonywanie porównań z kulturą Polski, jej tradycjami i obyczajami,
kształtujemy świadomość własnego dziedzictwa kulturowego i budujemy
tolerancję wobec innych kultur.
Innowacja była także
odpowiedzią na udział jej autorek w
projekcie „Mobilność Kadry Edukacji Szkolnej” i realizowanie założeń i celów Europejskiego
Planu Rozwoju Szkoły poprzez stworzenie uczniom możliwości bezpośredniego
poznania realiów krajów europejskich, stosowania języka obcego w kontakcie z
cudzoziemcami, ćwiczenie umiejętności odbioru i produkcji językowej,
podnoszenia świadomości bycia Europejczykiem, poznania dziedzictwa
historycznego, kulturowego i walorów turystycznych Europy i świata oraz uczenie
tolerancji i otwartości na inne kultury
i narody.
Założenia innowacji wpisały się
również w realizowany projekt Erasmus+ „Uczyć-
ciekawiej, nowocześniej, efektywniej”.
Autorkami
innowacji są Agnieszka Bogunia i Małgorzata Nogala, a realizowana była przez
nauczycielki: Agnieszkę Bogunię i Agatę Gębalę w okresie wrzesień 2018- czerwiec 2020.
Program innowacji zakładał poszerzenie oferty zajęć językowych o treści
kulturowe oraz wzbogacenie zajęć poprzez zwiększenie ich atrakcyjności poprzez
częstsze zajęcia z użyciem
komputera, Internetu i innych nowości technicznych np. tablicy multimedialnej,
oprogramowań, aplikacji mobilnych, w celu polepszenia znajomości języka
angielskiego, zwiększenia motywacji, także do samodzielnego pogłębiania
wiedzy, rozbudzenia w dzieciach pozytywnego nastawienia do
nauki języka obcego i budowania postawy tolerancji wobec różnorodności języków
i kultur.
Mając
na uwadze cele kształcenia ogólnego i założenia nowej podstawy programowej
realizowano cele ogólne i cele szczegółowe innowacji.
Cele ogólne:
§ zachęcenie
uczniów do pracy z żywym językiem oraz wspomaganie wszechstronnego rozwoju
ucznia,
§ rozwijanie
kompetencji językowych na wszystkich płaszczyznach komunikacyjnych ze szczególnym naciskiem na aspekt
prowadzenia swobodnej rozmowy,
§ podnoszenie
motywacji do nauki języka angielskiego poprzez ukazanie przydatności np. w codziennych sytuacjach,
§ uatrakcyjnienie
sposobu nauczania i uczenia się języka,
§ poznanie
kultury krajów anglojęzycznych i dokonywanie porównań z kulturą Polski w celu
kształtowania świadomości własnego dziedzictwa kulturowego, budowania
tolerancji oraz postawy ciekawości i otwartości wobec innych kultur,
§ poznawanie
szeroko pojętej kultury krajów anglojęzycznych jako źródła uczenia się języka
angielskiego,
§ wykorzystanie
wszelkich dostępnych materiałów i pomocy dydaktycznych w celu uatrakcyjnienia i
wzbogacenia procesu dydaktycznego,
§ uświadomienie
znaczenia znajomości języka angielskiego w poznawaniu kultur europejskich,
§ rozwijanie
zainteresowania uczniów krajami anglojęzycznymi (w Europie i na innych
kontynentach),
§ poszerzanie
słownictwa poprzez różnorodne formy obcowania z językiem obcym,
§ rozwijanie
u uczniów poczucia własnej wartości oraz wiary we własne możliwości,
§ przygotowanie
uczniów do samodzielności w zdobywaniu wiedzy, w szczególności umiejętności
samodzielnego poszukiwania potrzebnych informacji,
§ poznanie
różnych strategii uczenia się,
§ rozwijanie
umiejętności posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno- komunikacyjnymi,
§ kształtowanie
kreatywności,
§ rozwijanie
umiejętności pracy w parach, grupie i zespole,
§ rozszerzanie
możliwości poznawania języka angielskiego poprzez tworzenie naturalnych kontekstów i sytuacji językowych,
§ rozwijanie
umiejętności czytania ze zrozumieniem poprzez zajęcia z literaturą, słuchania
poprzez oglądanie i słuchanie materiałów anglojęzycznych, pisania- poprzez
redagowanie gazetki czy też pisanie krótkich form wypowiedzi,
§ wykorzystanie
wszelkich dostępnych metod, technik, materiałów i pomocy dydaktycznych w celu
uatrakcyjnienia i wzbogacenia procesu dydaktycznego.
Cele szczegółowe:
§ skuteczne
używanie języka angielskiego w mowie i piśmie,
§ rozumienie
tekstu mówionego i pisanego,
§ znajomość
środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz
fonetycznych) i sprawne posługiwanie się ich zasobem, umożliwiającym
komunikację,
§ poszerzenie słownictwa poprzez różnorodne
formy obcowania z językiem (książki, filmy, piosenki, materiały autentyczne,
materiały internetowe),
§ doskonalenie
umiejętności redagowania tekstów w języku angielskim (w formie tradycyjnej i
elektronicznej),
§ doskonalenie
umiejętności czytania ze zrozumieniem poprzez lekturę legend i opowieści w języku angielskim,
§ wykształcenie
samodzielności poprzez naukę korzystania ze słowników, stron internetowych i
materiałów źródłowych,
§ rozwijanie
umiejętności korzystania z technologii komputerowych i aplikacji,
§ rozwijanie
ciekawości i otwartości uczniów wobec kultury, tradycji, zwyczajów krajów
anglojęzycznych i porównywanie z obyczajami panującymi w naszym kraju,
§ doskonalenie
umiejętności współdziałania w grupie i zespole,
§ odkrywanie
indywidualnych zdolności i predyspozycji do nauki języka poprzez udział w różnorodnych działaniach edukacyjnych,
§ podniesienie
oferty edukacyjnej szkoły,
§ zwiększenie
motywacji uczniów.
Adresatami innowacji byli
uczniowie klas 4 i 5, a odbywały się
w ramach dodatkowych zajęć obowiązkowych, jako element godziny
lekcyjnej, raz w tygodniu. Ilość obowiązkowych godzin zajęć języka angielskiego
została w tych klasach zwiększona.
Priorytetem
było, by każde zajęcia stwarzały uczniom możliwość wszechstronnego rozwijania
sprawności językowych, szczególnie komunikacyjnych oraz budowanie ich motywacji
do nauki języka i zdobywania wiedzy o krajach anglojęzycznych poprzez
atrakcyjną formę pracy.
Tematyka zajęć obejmowała takie kraje jak: Wielka Brytania, Stany
Zjednoczone. Omawiano również święta i zwyczaje.
Ze względu na kontynuację zajęć w klasach
piątych poszerzono zeszłoroczny zakres tematyczny: Wielka Brytania, Stany
Zjednoczone, Święta o dodatkowy blok: Australia. Natomiast dodatkowo dodano dwa tematy związane z Maltą. Tematy te
realizowane były w drugim
półroczu i były wynikiem udziału nauczycieli w szkoleniach metodycznych na Malcie i biorących udział w
projekcie Erasmus+ "Uczyć- ciekawiej,.nowocześniej,,efektywniej".
W roku szkolnym 2018/2019 we wszystkich klasach objętych programem
innowacji zrealizowano następujące tematy podzielone na dwa bloki tematyczne
oraz święta i festiwale:
Wielka Brytania
1.
Lekcja organizacyjna.
2. Przedstawiamy Wielką Brytanię – podział
administracyjny.
3.
Geografia i ciekawostki o państwach
Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
4.
Anglia.
5.
Walia.
6.
Szkocja.
7.
Irlandia Północna.
8.
Monarchia Brytyjska.
9.
The Union Jack.
10. Londyn.
11. Sławne
miejsca - poszukiwania w Internecie.
12. Quiz
wiedzy o Zjednoczonym Królestwie.
13. Brytyjska
kuchnia - prezentacja.
14.
Multicultural
Britain 1.
15.
Multicultural
Britain 2.
USA
16. Stany
Zjednoczone Ameryki Północnej.
17. Najpopularniejsze
święta i festiwale USA.
18. Geografia
USA
19. Obiekty
i zabytki USA- praca z komputerem.
20. Parki
Narodowe USA.
21. Parki
Narodowe USA.
22. Quiz
wiedzy o Stanach Zjednoczonych.
23. Projekt.
24. Rośliny
endemiczne- projekt e- Twinning.
Święta i festiwale
1.
Thanksgiving.
2.
Halloween.
3.
Christmas.
4.
New
Year’s Eve
5.
Valentine’s Day.
6.
St.
Patrick’s Day.
7.
Easter.
Zrealizowana
tematyka w roku szkolnym 2019/2020
Zrealizowane tematy w klasie 4a:
1.
Lekcja organizacyjna.
2.
Przedstawiamy Wielką Brytanię – podział administracyjny.
3.
Geografia i ciekawostki o państwach Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii
i Irlandii.
4.
Anglia.
5.
Walia.
6.
Szkocja.
7. Irlandia Północna.
8. The Union Jack.
9.
Londyn.
10. Projekt.
11.
Brytyjska kuchnia - prezentacja.
12.
Thanksgiving.
13. Halloween.
14. Christmas.
15. New
Year’s Eve.
Zrealizowane tematy w klasie 4b:
1. Lekcja organizacyjna, zakres tematyczny.
2. Przedstawiamy
Wielką Brytanię- podział administracyjny.
3. Geografia
i ciekawostki o państwach Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
4. Anglia.
5. Anglia.
6. Szkocja.
7. Święto Halloween.
8. Walia.
9. Irlandia Północna.
10. Quiz.
11. Quiz wiedzy podsumowujący wiadomości o
Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
12. Nauka piosenki Santa Claus is coming to town.
13. The United Kingdom- sławne miejsca.
14. Christmas in UK- praca z tekstem.
15. Monarchia Brytyjska.
16.
St. Valentine's Day.
17. Malta.
18. Dlaczego warto uczyć się języków
obcych na Malcie?
19. Podsumowanie poznanych wiadomości za
pomocą quizu językowego w aplikacji mobilnej Kahoot.
Zrealizowane tematy w klasach piątych:
Australia
1. Przedstawiamy
Australię – podział administracyjny.
2. Geografia i
ciekawostki o Australii.
3. Flora i fauna.
4.
Najpopularniejsze święta i festiwale w Australii.
5. Sławne
miejsca - poszukiwania w Internecie.
6. Canberra.
7. Sydney.
8. Melbourne.
9. Wyspa Kangurów.
10. Wielka Rafa Koralowa.
11. Australijska kuchnia -
prezentacja.
12. Quiz wiedzy.
13. Projekt.
14. Trash art – żółw morski z wytłoczki po
jajkach.
15. Christmas in Australia.
W związku z wprowadzeniem nauczania zdalnego i dostosowaniem planu lekcji
do możliwości ucznia zajęcia innowacyjne w czasie pandemii zawieszono.
Podczas realizacji innowacji „Z DWÓJKĄ W ŚWIAT czyli kultura krajów
anglojęzycznych na lekcjach języka angielskiego” na
bieżąco prowadzona była stosowna dokumentacja, dzięki której dokonano ewaluacji
podjętych działań.
Po każdym omówionym zakresie materiału (np. Wielka
Brytania) odbywały się krótkie testy wiedzy i umiejętności, sprawdzające
umiejętności słuchania i reagowania na polecenia, znajomość słownictwa,
itp. Testy miały charakter pracy z kartą
pracy – forma indywidualna, projektu - forma pracy w małych grupach, czy też
quizu za pomocą aplikacji mobilnych Kahoot, Socrative, GoConqr.
Dodatkowo zostały przeprowadzone zajęcia otwarte, celem
monitorowania umiejętności uczniów i ich zaangażowania.
W
czerwcu 2019 roku została przeprowadzona ewaluacja częściowa (rozmowy z nauczycielami języka
angielskiego, rozmowy z uczniami, analiza kart pracy oraz analiza zaangażowania
uczniów na podstawie udziału w konkursach językowych i imprezach kulturowych),
a w czerwcu 2020 roku ewaluacja końcowa (na
podstawie ankiet i obserwacji) w celu zdiagnozowania poziomu efektywności zajęć
oraz zaangażowania i zainteresowania uczniów prowadzonymi przez nauczyciela
lekcjami.
Ewaluacja
stanowiła informację zwrotną dla prowadzących na temat celowości przeprowadzania tego
rodzaju innowacji w przyszłości.
Ewaluacji podlegały :
§ stopień
realizacji działań zaplanowanych w ramach innowacji,
§ skuteczność
metod i form pracy w zdobywaniu wiedzy przez uczniów i kształtowaniu ich umiejętności oraz postaw,
§ stopień
atrakcyjności i użyteczności zajęć dla uczestników.
Narzędzia służące do ewaluacji:
§ rozmowy
z uczniami,
§ testy,
§ karty
pracy,
§ obserwacja
pracy i zaangażowania uczestników innowacji,
§ analiza efektów pracy uczniów,
§ ankieta
skierowana do uczniów i ich rodziców,
§ udział uczniów w imprezach kulturowych i
konkursach językowych.
W
dobrowolnej, anonimowej, przeprowadzonej losowo ankiecie wzięło udział 21 uczniów
z klas 4 i 5. Ankieta wśród uczniów wykazała, iż 100% dzieci jest zadowolonych z zajęć innowacyjnych z języka
angielskiego.
20 z 21 uczniów wyraziło chęć udziału w takich lub podobnych
zajęciach w kolejnych latach nauki.
Uczniowie uważają, że zajęcia były warte uwagi, ciekawe,
prowadzone z zastosowaniem licznych środków audiowizualnych, że miały wpływ na
motywację i zaangażowanie do
nauki.
Na pytanie 10, które brzmiało „Co było w zajęciach
najważniejsze, najciekawsze?” uczniowie najczęściej wymieniali:
- ciekawostki i inne tematy niż na lekcjach,
- filmy (np. Parki Narodowe USA, Najciekawsze miejsca w
Wielkiej Brytanii, The animated history
of Saint Patrick i inne),
- wykorzystywanie różnych platform edukacyjnych: np. Kahoot,
Socrative, GoConqr,
- ciekawostki kulturowe,
- zdobywanie wiedzy za pomocą historyjek i literatury,
- poznawanie zwyczajów i tradycji krajów anglojęzycznych,
- gry i zabawy edukacyjne np. Boggle, puzzle, Story Cubes,
projekty, prace plastyczne np. wykonanie maltańskiego balkonu,
- łączenie nauki języka z lekcjami o ekologii i przyrodzie
za pomocą sztuki Trash Art. (wykonanie żółwia, robotów z surowców wtórnych),
- wprowadzanie elementów historii, geografii i kultury krajów
anglojęzycznych,
- poszerzanie słownictwa,
- uświadamianie przydatności znajomości języka obcego.
Uczniowie w zdecydowanej większości dobrze ocenili swoją
pracę i zaangażowanie na lekcjach. Aktywnie włączali się w wykonywanie zadań,
zgłaszali chęć udziału w projektach oraz dzielili się efektami swojej pracy i
wiedzą np. poprzez wykonywanie prezentacji kulturowych.
Uczestnicy innowacji zgodnie stwierdzili, iż chcą uczyć się
języka angielskiego w
przyszłości. Najczęściej wymieniane powody to przydatność języka, upodobania,
oraz wcześniejsza znajomość podstaw.
Żaden z uczniów nie zanegował chęci do nauki języka obcego.
Ankietę
przeprowadzono także wśród rodziców uczniów- uczestników zajęć innowacyjnych. W
ankiecie wzięło udział 17 rodziców.
100% ankietowanych jest zadowolonych z
udziału swojego dziecka w zajęciach innowacyjnych.
Wszyscy
rodzice wyrazili chęć udziału dziecka w zajęciach w kolejnych latach nauki.
Respondenci uważają, iż najważniejsze w organizacji tego
typu zajęć są:
- oryginalność,
- pomysłowość,
- atrakcyjność,
- poszerzanie wiedzy,
- poznawanie kultury innych krajów w ciekawy i przystępny
sposób,
- poszerzanie horyzontów,
- rozbudzanie tolerancji dla odmienności kultur,
- atmosfera,
- żywy kontakt z językiem,
- zastosowanie różnorodnych środków dydaktycznych np.
filmy, quizy interaktywne itp.,
- profesjonalne przygotowanie nauczycieli do tematyki.
100% ankietowanych rodziców uważa, że zajęcia tego typu
rozwijają uczniów językowo.
Większość rodziców stwierdza, iż dziecko
nie musiało poświęcać czasu na dodatkowe prace związane z prowadzona innowacją.
Tylko trzech rodziców zaznaczyło odpowiedź tak.
Biorący udział w ankiecie zgodnie
przyznają, że dzieci wracały z zajęć zadowolone, co jest dowodem na atrakcyjną
formę prowadzonych zajęć.
Wnioski z ewaluacji
Z
przeprowadzonych ankiet wśród dzieci i rodziców jasno wynika, że zarówno
uczniowie jak i rodzice byli zadowoleni
z udziału w zajęciach. Uważają oni, że forma zajęć pomogła w rozwoju
kompetencji językowych dzieci. Uczniowie wykazywali zainteresowanie nauką
języka obcego i byli świadomi, że znajomość języka obcego jest bardzo ważna.
Uczniowie wyrazili chęć uczestniczenia w zajęciach w następnych latach nauki.
W ramach ewaluacji przeprowadzono także rozmowy z nauczycielami
prowadzącymi w danej klasie lekcje języka angielskiego, które utwierdziły w
przekonaniu, iż warto prowadzić działania innowacyjne, gdyż lekcje te
uzupełniały program lub go poszerzałyo wiadomości dotyczące historii i
kultury krajów anglojęzycznych. Według nauczycieli lekcje innowacyjne znacząco
wpłynęły na zaangażowanie uczniów i zwiększyły ich motywację do nauki języka
obcego. Uczniowie chętniej udzielali się na lekcjach, brali udział w dodatkowych
projektach m.in. e- Twinning, wykonywali gazetki językowe.
Dzięki zajęciom przełamano u uczniów strach przed komunikacją w języku
obcym poprzez oswojenie ich z językiem angielskim dzięki stworzeniu maksymalnej
liczby sytuacji, w których
uczniowie wykorzystywali język obcy do
poznania świata i komunikacji z rówieśnikami. Rozbudzono u uczniów ciekawość innych kultur i krajów
oraz upowszechniono postawy tolerancji i otwartości wobec innych ludzi.
Natomiast dzięki współpracy między nauczycielkami realizującymi
program innowacji wzbogaciła się także baza materiałów i środków dydaktycznych
o dodatkowe karty pracy, scenariusze zajęć, czy też materiały autentyczne
pozyskiwane na zajęcia. Zajęcia innowacyjne wpłynęły również na wzrost motywacji
nauczycieli stosujących innowację do poszerzania swoich kompetencji zarówno
metodycznych jak i językowych.
Podsumowanie
Wyciągając wnioski z przeprowadzonej ewaluacji, stwierdzamy, że innowacja
pedagogiczna z języka angielskiego zakończyła się sukcesem. Wszystkie założenia
zostały zrealizowane, a cele osiągnięte.
Aby ideę
rozbudzania w uczniach zainteresowania językiem angielskim, jego historią i kulturą zaszczepić w kolejnych
rocznikach naszych wychowanków należy wszystkie działania realizowane w
innowacji kontynuować w kolejnych latach lub na stałe wprowadzić w działalność
szkoły.
Opr. Agnieszka Bogunia, Agata Gębala
