Związki między językami - konspekt lekcji z języka polskiego

Konspekt lekcji języka polskiego, przeprowadzonej dn. 08.06.2018r. w klasie IV b 

Szkoła Podstawowa nr 1 w Choczni

Temat zajęć: Związki między językami – tworzenie plansz

Cele lekcji:

-          uświadomienie uczniom związków między językiem polskim a innymi językami europejskimi

-          wyjaśnianie znaczeń słów trudnych, nieznanych, rzadko używanych

-          dostrzeganie związków między obcojęzycznym brzmieniem wyrazów a ich znaczeniem w języku polskim

-          dostrzeganie wpływu języka obcego na ortografię polską

-          zwrócenie uwagi na zmieniające się mody językowe

Forma pracy: indywidualna, grupowa

Metody: ćwiczenia praktyczne, ćwiczenia głosowe, pogadanka, prezentacja

Środki dydaktyczne: zestawy wyrazów na kolorowych kartkach, kartoniki do uzupełniania, markery, sznurek, klej, tablica interaktywna, Internet

Przebieg zajęć:

1.      Wstępna pogadanka, dotycząca pochodzenia różnych wyrazów z obcych języków (np. sałata, kalafior, ołtarz, gmina, deser, parasol, bohater, dywan, bransoleta…).

2.      Ćwiczenia, polegające na łączeniu brzmienia obcego wyrazu z ich polskim znaczeniem – praca w dwójkach; odgadywanie znaczeń poszczególnych słów, uzupełnianie kartoników polskimi odpowiednikami. Zwrócenie uwagi uczniów na to, że prawidłowo odczytują znaczenia wyrazów z języka francuskiego, nie znając go w ogóle (np. réclamation, condition, réservation, profession, réduction, liquidation, action, station). 

3.      Praca w grupach – łączenie wyrazów z języka francuskiego z ich polskimi odpowiednikami przy wykorzystaniu pisowni i wymowy ( prezentacja pracy grupowej; odgadywanie znaczeń przez pozostałych uczniów; tworzenie ciągu kolorowych plansz, połączonych sznurkiem).

4.      Zwrócenie uwagi na wyrazy rzadko używane; wskazywanie ich związków z językiem obcym (np. koafiura – fryzura; kontent – zadowolony; oberża – gospoda; awionetka – samolot; związek między kuluarami a korytarzem; adorować – wielbić; witryna – okno, wystawa; związek między słowem celibat a niezamężna, nieżonaty; fatygować się – zmęczyć się…).

5.      Analiza znaczenia słowa „volontiers” [wolątie] z języka francuskiego i dostrzeżenie związku między jego znaczeniem („chętnie”) a słowem „wolontariusz”.

6.      Ortograficzna analiza wybranych wyrazów z utworzonych plansz; dostrzeżenie związku między pisownią i wymową w języku obcym a ortografią polską (w języku francuskim – pisownia „g”, wymowa „ż”, a więc w języku polskim pisownia „ż”, np. garage, bandage, budget).

7.      Badanie pisowni i wymowy słowa „oryginalny” w różnych językach (wykorzystanie Internetu, wyświetlanie słów na tablicy interaktywnej; wysłuchiwanie prawidłowej wymowy i zapisywanie wyrazów na kartonikach; utworzenie planszy, świadczącej o wspólnym dziedzictwie kulturowym na podstawie jednego słowa „oryginalny”). Zwrócenie uwagi na prawidłową wymowę tego słowa w języku polskim (podkreślenie na planszy poprzez wyodrębnienie samogłoski „y”).

8.      Rozmowa na temat mody językowej – przywołanie słowa „pardon” dla zbadania, czy ktoś w klasie wie, co ono oznacza. Odwołanie się do dzisiejszej mody, zastępującej słowo „przepraszam” różnymi kombinacjami z języka angielskiego.

9.      Propozycja nauczyciela, by uczniowie przeprowadzili w domach test znajomości znaczenia słowa „pardon” wśród rodziców.

10.  Krótkie podsumowanie językowych rozważań, zawieszenie plansz językowych w sali lekcyjnej. 

                          Nauczyciel prowadzący lekcję: Alicja Kania