Propozycja lekcji języka polskiego "Przez kuchnię do Europy"

Autor: 
 Barbara Tutaj -  nauczycielka języka polskiego w Zespole Szkół nr 1 w Choczni (przygotowuje się do udziału w kursie językowym na Malcie) 

              

Udział w projekcie ,,Mobilność kadry edukacji szkolnej” skłonił mnie do refleksji, w jaki sposób jeszcze efektywniej uczyć na języku polskim tolerancji, otwartości na inne kultury i rozbudzać wśród dzieci ciekawość świata. Stwierdziłam, że lekcje na temat zasad tworzenia przepisu kulinarnego w klasie 4 będą świetną okazją, aby połączyć umiejętności redakcyjne ze spotkaniem z kuchnią europejską. I tak powstała lekcja ,,Tworzymy europejską książkę kucharską”, którą przeprowadziłam w dwóch klasach czwartych. Dzieci podczas zajęć były bardzo aktywne, chętnie wypowiadały się na temat ulubionych dań, które miały rodowód włoski, hiszpański, grecki, turecki. Rozmowa o kuchni europejskiej była okazją do poruszenia zagadnień ortograficznych, wpływu języków obcych na polszczyznę, a nawet przypomnienia nazw innych kontynentów ( podczas rozmowy o potrawach padła w jednej z klas nazwa ,,sushi”, więc zaistniała konieczność ,,podglądnięcia” mapy Azji). Do samodzielnej pracy przystąpiły z zapałem i stworzyły bardzo ciekawe prace.

         Zaprezentowany przeze mnie konspekt lekcji jest właściwie jej modelem, do dowolnej modyfikacji, w zależności od potrzeb klasy i tempa pracy uczniów. Na poznanie zasad redagowania przepisu kulinarnego przeznaczyłam dwie jednostki lekcyjne. Na pierwszej czytaliśmy przykłady  przepisów kulinarnych, ustalaliśmy zasady ich tworzenia, omawialiśmy zastosowane skróty oznaczające jednostki objętości i wagi, ćwiczyliśmy tworzenie zdań w trybie rozkazującym i równoważników zdań. Natomiast druga lekcje była poświęcona samodzielnemu stworzeniu przez uczniów przepisów i zebraniu ich w ,,Europejską książkę kucharską”.

Model lekcji w klasie 4 szkoły podstawowej

Temat: Tworzymy europejską książkę kucharską.

Cele ogólny lekcji: uczeń potrafi zredagować przepis kulinarny wybranej potrawy.

Cele szczegółowe lekcji: uczeń zna i omawia zasady tworzenia użytkowej formy wypowiedzi – przepisu kulinarnego, rozróżnia zdania od równoważników zdań, stosuje skróty w nazwach jednostek objętości i wagi, wykazuje się pomysłowością i kreatywnością w nadawaniu nazw swoim potrawom, potrafi wskazać nazwy potraw pochodzących z krajów europejskich, na zdjęciach rozpoznaje najpopularniejsze dania kuchni europejskiej i ich składniki,  dostrzega związek pomiędzy kuchnią kraju a jego kulturą, rozumie odmienność kulturową krajów Europy, ale dostrzega też podobieństwa, omawia zasady savoir – vivre’u podczas spożywania posiłków.

Metoda pracy: metoda ćwiczeń praktycznych.

Formy pracy: indywidualna.

Środki i materiały dydaktyczne: tablica multimedialna, kartki, kredki, podręcznik do języka polskiego ,,Między nami” wyd. GWO.

Czas: 45 min.

Plan lekcji

I.                   Czynności wstępne.

Lekcję rozpoczynamy od przypomnienia zasad tworzenia przepisu kulinarnego, wymienienia jego stałych elementów, sprawdzenia zadań domowych.

II.                Realizacja tematu.

1.Wyszukiwanie i wypisywanie nazw potraw pochodzących z krajów europejskich.

Po przedstawieniu uczniom celu lekcji, prosimy uczniów, aby wymienili znane sobie potrawy, które pochodzą z krajów europejskich. Ich nazwy wypisują na tablicy, a za pomocą internetowego słownika ortograficznego, w razie potrzeby, sprawdzają poprawną pisownię. Nauczyciel zwraca uwagę uczniom na rzeczowniki typu: pizza, kebab, spaghetti, które są wyrazami pochodzącymi z języków obcych, ale zadomowiły się na dobre we współczesnej polszczyźnie.  Aby materiał był bogaty, korzystamy z tablicy multimedialnej. Uczniowie wyszukują strony internetowe o kuchniach krajów europejskich, blogi kulinarne, prezentują ciekawe zdjęcia, rozpoznają potrawy i składniki.

2. Dzielenie wymienionych potraw, ich składników wg krajów pochodzenia.

Do wypisanych nazw potraw i produktów uczniowie dopisują nazwy krajów, z których  pochodzą. W tym punkcie lekcji możemy przypomnieć zasady ortograficzne dotyczące pisowni nazw państw i ich mieszkańców. Uczniowie na pewno zauważą wpływy poszczególnych krajów europejskich na współczesną polska kuchnię i wybory kulinarne Polaków. Wypowiadają się na temat kultury spożywania posiłków, używania konkretnych sztućców do różnych potraw ( np. do spaghetti – widelec i łyżka, do ryby – widelec i specjalny nóż itp.)

3.Samodzielne redagowanie przepisów.

Na kartkach o jednakowym formacie ( np. A4 ) uczniowie przystępują do samodzielnej pracy. Układają przepis inspirowany kuchnią europejską, swojej potrawie nadają nazwę, a kartkę ozdabiają na wzór strony z książki kucharskiej.

III.             Prezentacja prac  i ich omówienie. Podsumowanie.

Na forum klasy uczniowie prezentują efekty pracy. Uzasadniają swoje kulinarne wybory, wspólnie wybierają najciekawsze przepisy i oryginalne nazwy, sprawdzają poprawność kompozycji przepisu, nanoszą  ewentualne poprawki. Formułują wniosek z lekcji, że współcześni Polacy najchętniej sięgają po potrawy kuchni włoskiej. Na końcu przygotowują wystawkę prac pt. ,,Europejska książka kucharska".

Koordynator placówki: Kinga Cholewka